در جهانِ هواگردها، لوازم خانگی و مونتاژ اتومات بحث درباره اینکه برای یک سطح فلزی پوشش پودری بهتر است یا رنگ افشانه‌ای، بالا گرفته است. در حقیقت هر دو مورد مزایای خود را دارند. با این حال، مهم است که پیش از انتخاب، پاسخ به این سؤال اساسی را بدانید؛ تفاوت میان پوشش پودری و نقاشی چیست؟
پوشش پودری چطور عمل می‌کند؟
پوشش پودری یک روش رنگ‌آمیزی است که در آن به جای رنگ از پودر استفاده می‌شود. برای تشکیل یک پوشش رنگی، اول مقداری پودر بر سطح اسپری می‌شود و بعد تحت حرارت قرار می‌گیرد. مواد بیشماری می‌توانند پودر مورد استفاده در این فرایند را تولید کنند؛ از جمله آکریلیک، پلی استر، اپوکسی و پلی اورتان. پوشش پودری پرداختی ضخیم‌تر و سازگارتر از رنگ اسپری برای شما به ارمغان می‌آورد.
نمونه‌هایی از پوشش پودری را در طیف وسیعی از وسایل روزمره و لوازم خانگی مانند اجاق گاز، یخچال، ماشین لباسشویی، میز و چراغ رومیزی مشاهده می‌کنید. اين روزها استفاده از رنگ پودری در مراحل پایانی مونتاژ اتومات کاملاً متداول است.
پوشش پودری با ترموپلاستیک ها یا ترموست ها قابل دستیابی است. حالت اول فرایندی بدون مواد شیمیایی و متکی به گرما است تا پودر را به حالت پوشش ضخیم و جامد خود برساند. با استفاده از ترموست، مواد افزودنی شیمیایی با پودر ترکیب می‌شوند. نتیجه نهاییِ پوشش‌های پودر ترموپلاستیک و ترموست تقریباً یکسان است. در هر دو فرآیند، برای پرداخت رنگ روی سطح انتخابی، پودر را پخت می‌کنید.
پیش از اعمال پوشش پودری، باید سطح انتخابی را آماده کنید تا از چسبندگی مناسب مایع پرداختی اطمینان حاصل شود. در کاربردهای صنعتی، سطح – معمولاً فلز – را از هر گونه روغن یا کثیفی پاک کنید؛ در غیر این صورت استفاده از پودر با اشكال انجام می‌شود.
در مرحله اجرا، پودر از طریق آنچه که تحت عنوان فرآیند الکترواستاتیک شناخته می‌شود، به حالت چسبناک درمی‌آید. در فرآیند الکترواستاتیک، سطح و ذرات پودر به طور مشترک با ولتاژ انرژی الکترواستاتیک شارژ می‌شوند.
رنگ پودری، در مقایسه با رنگ افشانه‌ای، به لطف فرآیند الکترواستاتیکی کاهش 95 درصدی دورریز و کارایی بیشتری دارد. بیشتر ذرات رنگی که در رنگ پودری به کار می‌روند، و مقداری که در نشست بعدی قابل استفاده نیستند، به مقصد مورد نظر خود می‌رسند. این نوع صرفه‌جویی در استفاده از رنگ افشانه‌ای که به راحتی بر باد می‌رود، غیرممکن است.
پس از استفاده از پوشش پودری، رنگ رویه باید حداقل 10 دقیقه در دمای بیش از 400 درجه فارنهایت پخت شود. این کار به پودر تازه ذوب شده اجازه می‌دهد تا روی سطح انتخابی قرار گیرد. وقتی پرداخت انجام شد، خصوصیات اصلی پلیمر، آکریلیک یا اپوکسی به شکل یک پوشش محکم، ضخیم و براق به ثمر می‌رسند.
مزایای استفاده از رنگ های پودری
من حیث مجموع پوشش پودری چقدر خوب است؟ این پوشش مستحكم، جذاب، ماندگار و قابل استفاده در سطوح مختلف است. مزایای بیشمار پوشش پودری به شرح زیر است:
ماندگاری بالا: پوشش پودری یک لایه ضخيم و چسبناک ایجاد می‌کند که ماندگاری بیشتری نسبت به پوشش معمولیِ رنگ افشانه‌ای دارد. در مقایسه‌ی پودر با رنگ، دوام پوشش پودری بیشتر است.
سریع: می‌توانید پوشش پودری را در یک نشست تکمیل کنید، که سریع‌تر و کارآمدتر است.
متنوع: پوشش پودری طیف وسیعی از رنگ‌ها را ممکن می‌سازد؛ زیرا می‌توانید از قبل پودرها را ترکیب و دستکاری کنید.
سازگار با محیط زیست: فرایند پوشش پودر به دلیل تولید نسبتا کمتر سموم و پس‌مانده با محیط زیست سازگار است.
پوششی یکنواخت: برخلاف رنگ افشانه‌ای، که ممکن است حین استفاده بچکد و پخش شود، پوشش پودری سطحی کاملاً صاف و يكدست و بدون هیچ رد اضافی ایجاد می‌کند. آیا می‌توانید روی پوشش پودری رنگ کنید؟ بله، اگر آن را سنباده بزنید.
واضح است که پوشش پودری اندک معایبی هم دارد. در آغاز راه، این فرایند شما را به پوشش‌های ضخیم بر سطح فلز معین محدود می‌کند. در اکثر موارد، پوشش‌های نازک پلیمر پودری منجر به ایجاد پوششی پر از چاله و چوله مانند پوست مرکبات می‌شود.
اشکال دوم – و پرهزینه در سطوح خردتر – گران‌قیمت بودن تجهیزات فناوری پیشرفته لازم برای پوشش پودری است. در اجرای پوشش پودری، علاوه بر ابزار پاشش، باید یک كوره صنعتی و یک اتاقك الکترواستاتیک نیز داشته باشید که همه این موارد برای شخص خود-انجام (DIY) یا مکانیک-در-منزل می‌تواند از نظر هزینه بازدارنده باشد.
حتی اگر خیلی‌ها پوشش پودری را گزینه‌ای با‌دوام‌تر و کارآمدتر برای پرداخت سطوح فلزی قلمداد کنند، پودر گزینه‌ی مناسبی برای پلاستیک که در معرض فرآیند الکترواستاتیک ذوب می‌شود، نیست. همچنین پودر می‌تواند برای انجام فرایند رنگ-همانندی سخت‌تر باشد، به خصوص وقتی پای رنگ‌های فلزمانند به میان است. جلادهی، هرچند به ندرت مورد نیاز است، اما در پرداخت پوشش پودری هم مشکل می‌آفریند.
با این وجود، می‌توانید محدودیت‌های ویژه‌ی پوشش پودری را کنار بزنید. مثلاً، با استفاده از مدل پیشرفته امروزی، که با تصویربرداری سه بعدی امکان‌پذیر است، می‌توان از اصلاحات و جلادهی بعدی بر سطحی که قبلاً پوشش‌دهی شده است، خودداری کرد. حضور مهندسین مونتاژ-نهایی در تیم طراحی هم می‌تواند کمک کند تا فرایند اجرای پوشش پودری آسان‌تر و بلامانع باشد.
رنگ افشانه‌ای چطور عمل می‌کند؟
بر حسب معمول، آشکار است که رنگ صنعتی از طریق فرآیندی تحت عنوان رنگ‌آمیزی افشانه‌ای استفاده می‌شود؛ به این صورت که رنگ از طریق دستگاه‌های پمپ با فشار زیاد اسپری می‌گردد. اکثر اوقات این رنگ توسط ابزارها یا ماشین‌آلات پنوماتیک اعمال می‌شود تا به صورت لایه‌ای یکنواخت بر سطح مورد نظر درآید.
پیش از آنکه یک لایه رنگ افشانه‌ای روی سطح مورد نظر بزنید، باید لکه‌های روغن و خاک روی فلز را تمیز کنید. سپس سطح را با انجام عملیات وت-بلاست (بخارزنی) تقریباً تا 15-20 میکرومتر پاکسازی نمایید. این فرایند تا مرحله‌ای که تمام سطح با یک لایه رنگ –با ضخامت مناسب- پوشانده شده باشد، ادامه می‌یابد.
فواید رنگ افشانه‌ای
خشک شدن خودبه‌خود: رنگ مایع به خودی خود خشک می‌شود – کوره نیاز نیست -؛ بنابراین می‌توان آن را برای محصولاتی که نباید در معرض حرارت قرار بگیرند، استفاده کرد.
طیفی بودن رنگ: در مقایسه با پودر، طیف وسیع‌تری از رنگ‌ها را ارائه می‌کند که برای مجموعه گسترده‌تری از محصولات و علائم کاربردی است.
نازکی / بافت: می‌توانید رنگ مایع را به‌صورت نازک روی سطح بزنید و همچنان بافتی صاف به جای بگذارید. بنابراین رنگ مایع در مواردی که به پوشش‌های نازک نیاز باشد، گزینه مناسبی است.
مقرون‌به‌صرفگی: رنگ افشانه‌ای – و ابزارهای مورد نیاز برای اجرای آن – ساده‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر از پوشش پودری است.
با توجه به مزایایی که درباره رنگ افشانه‌ای ذکر شده است، این فرایند کاستی‌هایی هم دارد. در مرحله اول، در مقایسه با پوشش‌های پودری، لایه‌های رنگ فاقد دوام هستند. با گذشت زمان، لایه‌ی رنگ افشانه‌ای به اصلاح نیاز دارد. در بیشتر موارد، سطح رنگ شده پس از گذشت چند سال به پوششی کاملاً جدید نیاز پیدا می‌کند.
من حیث مجموع، دستیابی به پوششی یکدست با رنگ مایع دشوارتر است. در حالی که پوشش‌های پودری یکدست و یکنواخت اعمال می‌شوند، رنگ می‌تواند علائمی به جا بگذارد؛ در برخی مناطق اعمال نشود، در مناطق دیگر بیش از اندازه بکار رود، و در نقاط مختلفی چکه کند. معمولاً دستیابی به سطحی صاف، چندین لایه طول می‌کشد.
رنگ یا پوشش پودری: کدام بهتر است؟
در بحث پودر در مقایسه با رنگ، سؤالات بیشماری مطرح است. پوشش پودری چقدر دوام می‌آورد؟ آیا پوشش پودری بهتر از رنگ است؟ پاسخ می‌تواند با معیارهای زیر ساده‌سازی شود:
1. مقرون‌به‌صرفگی رنگ و پوشش پودری
وقتی عوامل اقتصادی مطرح باشد، اصلی‌ترین مزیت پوشش پودری (رنگ پودری)، بازده آن است. با بازده انتقال کل 60-70٪، تقریباً دو سوم پودر مورد استفاده در یک عملیات خاص، به هدف مورد نظر دست می‌یابد. درعوض، بازده انتقال رنگ فقط 30-35٪ است و بنابراین دو سوم رنگ مورد استفاده در یک عملیات خاص، به هدر می‌رود.
حتی وقتی مقادیر باقی‌مانده را در نظر بگیرید، در مصرف رنگ پودری چیزی هدر نمی‌رود. بعد از تکمیل یک پوشش پودری، می‌توان درصد پودری که به اطراف می‌پاشد را جمع‌آوری کرد و برای استفاده مجدد در چرخه بعدی قرار داد. این شکل صرفه‌جويی با رنگ افشانه‌ای امکان‌پذیر نیست؛ چرا که اگر در همان یک بار استفاده بر هدف اعمال نگردد، در هوا پخش می‌شود.
2. ایمنی رنگ و پوشش پودری
در مقایسه با رنگ افشانه‌ای، رنگ پودری ایمن‌تر است؛ زیرا عامل فعال – در اینجا پودر پلیمر – بی‌اثر است و عاری از سموم. در مقابل، رنگ معمولاً دارای حلال‌های سمی و ترکیبات آلی فرار است که در صورت استنشاق می‌تواند مضر باشد.
علی‌رغم اینکه موقع استفاده از پوشش پودری نیاز به لباس محافظ دارید، این فرآیند به طور کلی پاکیزه و عاری از خطرات مرتبط با سلامتی است. بنابر گفته‌ها، بسیار مهم است که از برخورد پوست با پودر اجتناب شود، اما به دلیل ناچیز بودن میزان ذرات پخش شونده، دستیابی به این امر ساده است.
3. مسئله سازگاری با محیط‌زیست پوشش پودری در مقابل رنگ
مقوله سازگاری با محیط زیست در پودر فراتر از فرآیند آن است. از آنجا که هیچ سم یا ترکیب آلی فراری در پلیمرهای پودر وجود ندارد، پس‌مانده‌های آن گاز گلخانه‌ای منتشر نمی‌کند؛ چه استفاده شده و چه بلااستفاده. و از آنجایی که در نهایت بیشترین میزان پودر مورد استفاده قرار می‌گیرد، این گزینه در محل‌های دفن زباله نیز آسان است. در مقابل، هر بار مصرف رنگ افشانه‌ای، سموم زیادی به جو می‌فرستد.
4. سهولت فنی پوشش‌های پودر در مقابل رنگ‌ها
از نقطه نظر فنی، رنگ پودری نسبت به رنگ‌های افشانه‌ای دوام و انعطاف‌پذیری بیشتری دارد. برای مبتدیان، یک لایه‌ی پودری دارای ضخامت محکم‌تر و سخت‌تر در برابر ترک یا ور آمدن است. لایه‌ی پودری انعطاف‌پذیرتر است و باعث می‌شود پودر برای مواردی که نیاز به تغییر شکل دارند و یا چیزهای دارای قطعات متحرک، گزینه بهتری باشد.
انعطاف‌پذیریِ رنگ پودری باعث می‌شود پودر گزینه ایده‌آلی برای تجهیزات حمل و نقل باشد که در معرض جابه‌جایی و ارتعاش مداوم‌اند. رنگ‌های پودری در برابر سنگریزه‌ها، خاکریزه‌های معلق و سایر مخاطرات ناشی از لاستیک‌های وسایل نقلیه متحرک، مقاومت بیشتری نشان داده‌اند.
مقالات مرتبط:
رنگ پودری تا چه مدت باقی می ماند؟
